Ocena skutków przetwarzania danych osobowych – czym jest i kiedy jest wymagana?
GDPR czyli unijne Rozporządzenie o ochronie danych osobowych (polski skrót: RODO) wprowadza zupełnie nowe, dla polskich administratorów danych, pojęcie – Privacy Impact Assessment (PIA) czyli ocena skutków przetwarzania danych osobowych. Dotychczasowe podejście odnosiło się przede wszystkim do zabezpieczeń organizacyjnych, proceduralnych. Namiastką wytycznych w zakresie zabezpieczeń technicznych jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych wskazujące m. in. wymaganą strukturę i długość hasła oraz częstotliwość jego zmiany, wymagania funkcjonalne dla systemów informatycznych, konieczność stosowania zabezpieczeń kryptograficznych. Nowe przepisy, bazując na wymaganiach normy ISO/IEC 27001:2014 wskazują na indywidualny dobór zabezpieczeń, adekwatnie do zidentyfikowanych ryzyk (risk based-approach).
Szczególnie istotne jest wdrożenie środków ochrony w fazie projektowania oraz zgodnie z zasadą domyślnej ochrony danych czyli przed rozpoczęciem przetwarzania. Jeżeli analiza na tym etapie wykaże, że operacje na danych będą się wiązały z wysokim ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych oraz jeżeli zostaną spełnione inne kryteria (opisane w kolejnym akapicie) należy przeprowadzić ocenę skutków przetwarzania dla ochrony danych osobowych (PIA).
Najbliższe terminy szkoleń
Kryteria wskazujące na konieczność przeprowadzenia analizy:
- Przetwarzane zakłada profilowanie
- Przetwarzanie zakłada automatyczne podejmowanie decyzji wywołujących skutki prawne wobec osoby fizycznej
- Przetwarzanie uwzględnia systematyczny monitoring na dużą skalę miejsc dostępnych publicznie
- Przetwarzane będą dane wrażliwe
- Dane przetwarzane będą na dużą skalę – znaczna ilości danych osobowych przetwarzanych na szczeblu regionalnym, krajowym lub ponadnarodowym
- Przetwarzanie zakłada łączenie różnych zbiorów danych, np. pozyskanych do różnych celów
- Przetwarzane mają być dane osób, które mogą mieć trudność z wyrażeniem sprzeciwu, np. dzieci ze względu na brak odpowiedniej wiedzy, pracownicy w odniesieniu do przetwarzania ich danych przez pracodawcę
- Przetwarzanie zakłada wykorzystanie innowacyjnych technologii lub innowacyjnych środków organizacyjnych, w szczególności dotyczących identyfikacji osób fizycznych z zastosowaniem linii papilarnych lub z wykorzystaniem biometrii
- Dane będą przekazywane poza UE
- Operacje przetwarzania mogą utrudniać osobom, których dane dotyczą, wykonywanie przysługujących im praw, np. w przypadku przetwarzania danych przez podmioty publiczne
Spełnienie przynajmniej 2 z powyższych kryteriów będzie determinowało konieczność przeprowadzenia analizy PIA.
Ocena skutków przetwarzania danych osobowych nie będzie wymagana w przypadku, gdy przetwarzanie nie prowadzi do wysokiego ryzyka naruszenia praw i wolności osób, a zostało już dopuszczone w bardzo podobnym procesie przetwarzania, ma podstawę prawną w prawie UE lub państwa członkowskiego.
Dodatkowo, organ nadzorczy może ustanowić wykaz rodzajów operacji przetwarzania niepodlegających wymogowi dokonania oceny skutków dla ochrony danych.
Zalety PIA:
właściwie zaimplementowany proces ułatwia jednoznaczną identyfikację danych osobowych we wszystkich działaniach organizacji
narzędzie pozwala na realną identyfikację ryzyk związanych z przetwarzaniem danych, uwzględniając cały kontekst i wszystkie parametry przetwarzania
proces może ułatwić zarządzanie procesorami (wg nowego nazewnictwa: podmiotami przetwarzającymi)
w związku z faktem, iż ocena skutków przetwarzania powinna być konsultowana z Inspektorem ochrony danych (o ile zostanie powołany), wymusi to realne angażowanie go we wszystkie podejmowane przedsięwzięcia
PIA jest narzędziem, które zarządza bezpieczeństwem przetwarzania danych osobowych w cyklu pozwalającym na ciągłe doskonalenie procesu.