Ochrona danych osobowych w procesie rekrutacji - ustawa sektorowa
4 maja weszła w życie ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), czyli tzw. ustawa sektorowa. Wracając, więc do pracy po majówce znaleźliśmy się w nowej rzeczywistości prawnej.
Znowelizowanych zostało, aż 168 ustaw krajowych. Celem wprowadzonych zmian jest dostosowanie krajowego porządku prawnego do przepisów i wymogów RODO.
Nowelizacja Kodeksu pracy
Najważniejsze zmiany, z punktu widzenia pracodawcy, zaszły w ustawie Kodeks pracy. Znowelizowane zostały przepisy art. 221, art. art. 222 , art. 229, oraz dodano przepisy art. 221a i art. 221b.
Zmiany obejmują zakres danych osobowych, których pracodawca może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie oraz od pracownika, zakres i warunki prowadzenia monitoringu wizyjnego na obszarze zakładu pracy oraz orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do wykonywania pracy. W niniejszym artykule poruszamy zagadnienie pozyskiwania przez pracodawcę danych osobowych na etapie rekrutacji.
Najbliższe terminy szkoleń
Jakich danych pracodawca może żądać na etapie rekrutacji?
W zakresie danych osobowych uzyskiwanych na etapie rekrutacji, od kandydata na stanowisko pracy, zgodnie z art. 221 k.p., można żądać informacji obejmujących następujące dane osobowe:
- imię (imiona) i nazwisko,
- datę urodzenia,
- dane kontaktowe wskazane przez taką osobę,
- wykształcenie,
- kwalifikacje zawodowe,
- przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Z tym, że podania danych osobowych dotyczących wykształcenia, kwalifikacji oraz przebiegu dotychczasowego zatrudnienia pracodawca może żądać tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku. W praktyce więc, pracodawca nie będzie mógł wymagać od kandydata informacji dotyczących wykształcenia, czy kwalifikacji jeśli nie mają one znaczenia na danym stanowisku pracy np. w pracy polegającej na roznoszeniu ulotek. Natomiast w przypadku pracy, która wymaga określonych kwalifikacji, pracodawca będzie mógł zażądać podania takich danych np. w przypadku rekrutacji na stanowisko operatora wózka widłowego, żądanie pracodawcy podania przez kandydata informacji odnośnie kwalifikacji (uprawnień) będzie żądaniem zasadnym i spełniającym przesłankę niezbędności.
Należy także wskazać, iż dane kontaktowe nie są tożsame z adresem zamieszkania kandydata. Danymi kontaktowymi może być w szczególności adres e-mail lub numer telefonu.
Przetwarzanie danych osobowych spoza katalogu art. 221 Kodeksu pracy
Przetwarzanie danych spoza katalogu zawartego w art. 221 k.p. powinno odbywać się na podstawie zgody osoby ubiegającej się o pracę (art. 6 ust. 1 lit. a RODO). Zgoda taka może zostać wyrażona wprost poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia lub może zostać wyrażona konkludentnie – poprzez wyraźne działanie. Jednakże, dla swojej ważności, musi zostać udzielona dobrowolnie – pracodawca ma obowiązek zapewnić, iż niewyrażenie przez pracownika zgody na ujawnienie szerszego zakresu danych nie będzie negatywnie wpływać na jego sytuację – w szczególności nie będzie przesłanką odmowy zatrudnienia.
Nieco inaczej kształtuje się uprawnienie do przetwarzania danych osobowych wrażliwych (wskazanych w art. 9 ust. 1 RODO) – takie przetwarzanie, co prawda, również powinno opierać się na zgodzie osoby ubiegającej się o pracę (art. 9 ust. 2 lit. a RODO) niemniej, dane te podlegają szczególnej ochronie i przetwarzania takich danych mogą dokonywać jedynie osoby posiadające pisemne upoważnienie pracodawcy.
Należy wskazać, iż Kodeks pracy przewiduje wyłączenie – zgoda nie może być w żadnym razie podstawą przetwarzania danych osobowych wskazanych w art. 10 RODO – dane osobowe dotyczące wyroków skazujących i czynów zabronionych.
Podsumowanie - ustawa sektorowa wprowadziła następujące zmiany w Kodeksie pracy dotyczące rekrutacji pracownika
Pracodawca zawsze może żądać podania imienia i nazwiska, daty urodzenia oraz danych kontaktowych.
Pracodawca może żądać podania danych dotyczących wykształcenia, kwalifikacji oraz przebiegu dotychczasowego zatrudnienia tylko gdy jest to niezbędne.
Dane osobowe spoza katalogu art. 221 powinny być przetwarzane na podstawie zgody osoby ubiegającej się o pracę.
Natalia Benderska
Konsultant ds. ochrony danych osobowych