W ostatnich latach Unia Europejska przyjęła szereg regulacji, mających wesprzeć działania na rzecz zrównoważonej gospodarki i ograniczenia skutków zmian klimatu. Przykładem jest NFRD, czyli dyrektywa o ujawnianiu informacji niefinansowych, czy też SFDR w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych. Nic więc dziwnego, że w końcu doczekaliśmy się konkretnej dyrektywy, a mianowicie CSRD.

Dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju – CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) została opublikowana 16 grudnia 2022 roku i weszła w życie w styczniu 2023. Zastąpiła ona dyrektywę NFRD, czyli dotychczas najważniejszy akt prawny, regulujący ujawnianie informacji niefinansowych (w Polsce pod postacią znowelizowanej ustawy o rachunkowości).

Zgodnie z nią, już od 2024 roku duże przedsiębiorstwa mają obowiązek przekazywania informacji na temat wpływu ich działalności na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Szacuje się, że dyrektywa CSRD dotyczy ok. 49 tys. dużych spółek w UE, w tym 3,6 tys. w Polsce. Należy jednak mieć świadomość, że jej zakres obejmuje również małe i średnie przedsiębiorstwa. Co więcej, CSRD zakłada stopniowe poszerzanie kręgu podmiotów, które będą mieć obowiązek raportowania niefinansowego.

Raport ESG to nic innego jak sprawozdanie firmy z jej działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, skierowane do kluczowych interesariuszy, takich jak inwestorzy, instytucje finansowe i ubezpieczeniowe, klienci, pracownicy i lokalne społeczności. Obowiązek raportowania ESG jest jasno określony i ma wydzielone grupy, które powinny spełnić konkretne kryteria.

Obowiązek raportowanie ESG dotyczy:

• za 2024: duże podmioty publiczne i spółki zatrudniające ponad 500 pracowników i spełniające 1 z 2 kryteriów finansowych: suma bilansowa powyżej 20 mln EUR i/lub przychody powyżej 40 mln EUR;
• za 2025 – wszystkie duże spółki (w tym prywatne), spełniające 2 z 3 kryteriów: zatrudnienie ponad 250 pracowników w danym roku obrotowym; suma bilansowa powyżej 25 mln EUR i/lub roczne przychody powyżej 50 mln EUR;
• za 2026 – małe i średnie spółki (MŚP), z możliwością odłożenia zbierania danych i raportowania odpowiednio do 2028 i 2029 r., spełniające 2 z 3 kryteriów: średnia liczba pracowników w roku obrotowym ponad 10; suma bilansowa powyżej 350 tys. EUR i/lub przychody powyżej 700 tys. EUR.

Za 2027 rok swój raport ESG będą musiały opracować i przedstawić wybrane spółki z siedzibą poza UE, ale takie, które mają w Polsce oddział lub jednostkę zależną i osiągają na terenie UE roczne przychody powyżej 150 mln EUR. Oznacza to, że nawet chińskie lub amerykańskie korporacje z oddziałami w UE będą musiały dostarczać dane na temat zrównoważonego rozwoju.

Raportowanie ESG nie jest w Polsce nowością. W naszym kraju działa wiele firm, które publikują raporty o zrównoważonym rozwoju, mimo że nie są do tego formalnie zobligowane. Takie dobrowolne dzielenie się ze światem informacjami z pola ESG wynika w dużej mierze z trendów rynkowych i chęci wyróżnienia się na tle konkurencji, co finalnie jest dobrym podejściem.

Należy mieć świadomość, że ryzyka ESG stanowią kombinację szans i zagrożeń dla przedsiębiorstwa. Jeśli są źle zarządzane, mogą doprowadzić do utraty zaufania klientów, pracowników, inwestorów, a nawet prowadzić do grzywien i kar finansowych. Jeżeli natomiast organizacja reprezentuje zintegrowane podejście do ryzyka, jest do tego otwarta i jasno komunikuje swoje cele, możemy wówczas mówić o takich korzyściach, jak: lepsza rentowność, pozytywny wizerunek, zaufanie, a nawet więcej możliwości ekspansji i rozwoju. Dlatego przedsiębiorstwa powinny aktywnie zarządzać ryzykiem ESG, nawet jeśli formalnie ich to nie dotyczy, aby chronić swoją reputację, zapewnić długoterminową stabilność i wywiązywać się ze swoich zobowiązań wobec interesariuszy.

Dowiedz się więcej: Ryzyka ESG i ich wpływ na biznes. Jak można je ograniczyć?

Wprawdzie sporo firm już publikuje raporty CSR, ale opracowuje je według własnego uznania i są głównie działaniem marketingowym. Teraz ma się to zmienić.

Podmioty podlegające CSRD będą musiały stosować się do określonych wytycznych. To, co powinno znaleźć się w raporcie, określają Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju – ESRS (European Sustainability Reporting Standards), będące załącznikiem do dyrektywy CSRD, które od 2024 roku zastąpiły dotychczasowe dobrowolne standardy raportowania pozafinansowego. Co warto zaznaczyć, mają one taką samą rangę jak na przykład normy ISO.

W ESRS znajdziemy niezbędne kryteria i wzory, włącznie z tym, jakiego formatu ma być raport. Nie tylko uwzględniono tam podział ze względu na obszary, jak np. pracownicy i zasoby wodne, ale też bardzo konkretne wytyczne. Tak na przykład nie wystarczy podać ilość energii z OZE używanej produkcji – należy odnieść ją do celów w określonych jednostkach oraz stopnia ich realizacji wyrażonego w procentach. Dzięki temu raporty firm z całej wspólnoty będą porównywalne. A co jeśli dana firma nie ma pełnych danych? Wówczas będzie musiała je oszacować na podstawie danych sektorowych.

Na koniec warto odpowiedzieć na pytanie, czy raportowanie ESG dotyczy tylko dużych firm? Okazuje się, że nie. Dyrektywa CSRD wprawdzie ma konkretny wykaz, kogo jej podlega, ale może też wpływać na podmioty współpracujące. Jest to już zauważalne w przypadku przedsiębiorstw działających w branżach, w których jest mocny nacisk na ESG – pomimo że są za małe i formalnie nie spełniają kryteriów ESG, by taki raport w ogóle opracowywać, mogą być o niego zapytane przez swoich partnerów, firmy rozważające współpracę, a nawet przez banki przy staraniu się o kredyt.

Mając to na uwadze, warto wykorzystać potencjał, jaki daje ESG, i budować na tym swoją przewagę. Przy czym nie musisz tego robić samodzielnie, edukować się czy wdrażać nowe przepisy – pomożemy Ci sprawnie wprowadzić i zarządzać ESG; nauczymy też, jak raportować. Dzięki naszej pomocy Twoja firma nie pozostanie w tyle i zbuduje jeszcze silniejszą pozycję na rynku.

Sprawdź naszą ofertę: Zarządzanie ryzykiem w ESG