Ryzyko biznesowe w pigułce – jakie są rodzaje ryzyka i jak najlepiej nim zarządzać?
Każdy biznes związany jest z zagrożeniami, które odnoszą się nie tylko do zysków, ale też bezpieczeństwa organizacji i ciągłości działania. Nie pomaga fakt, że ryzyko może być wewnętrzne i zewnętrzne. Jak się przed nim chronić? Tutaj konieczne jest wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem, który zabezpieczy przed każdym możliwym zagrożeniem, bez względu na to, z której strony nadejdzie.
Wśród najczęstszych ryzyk wymienia się te zewnętrzne, ponieważ nie ma się na nie wpływu. Mogą obejmować zmiany gospodarcze, polityczne czy też naturalne jak kataklizmy. Rodzaje ryzyka, na jakie narażona jest organizacja, mogą się różnić w zależności od rodzaju działalności, jej wielkości, struktury i specyfiki. Warto zaznaczyć, że organizacje mają różne ryzyka biznesowe. Oznacza to, że każda powinna indywidualnie podejść do kwestii systemowego zarządzania ryzykiem i opracować go w taki sposób, aby jak najbardziej odzwierciedlał jej cechy i otoczenie rynkowe.
Podstawowe rodzaje ryzyka
Pierwszym krokiem do zarządzania ryzykiem jest zrozumienie, że istnieje kilka rodzajów ryzyka. Mogą się one różnić w zależności od firmy, dlatego ważne jest, aby być świadomym możliwie wszystkich lub chociaż większości zagrożeń.
Wskazówka: Ryzyko to prawdopodobieństwo pojawiania się zdarzeń, które mogą wpłynąć na daną organizację. Zwykle mowa tu o zjawiskach wpływających negatywnie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Jak dzielić ryzyko biznesowe? Możemy tu obrać najłatwiejszy podział na zagrożenia fizyczne, ryzyka lokalizacyjne, technologiczne, strategiczne i zagrożenia związane z ludźmi.
Ryzykiem biznesowym dla organizacji może być ryzyko:
- fizyczne – na przykład uszkodzenia infrastruktury lub ciała. Mogą to być zagrożenia pożarowe przez wadliwe oprogramowanie; zagrożenia chemiczne i biologiczne ze względu na kontakt z niebezpiecznymi materiałami.
- lokalizacji – zagrożenia zewnętrzne takie jak powodzie, huragany czy trzęsienia ziemi są często uzależnione od lokalizacji.
- technologiczne – wiąże się z różnymi urządzeniami używanymi przez organizację, w tym do awarii i ataków cybernetycznych, co może wpłynąć nie tylko na ciągłość działania, ale i bezpieczeństwo całej organizacji.
- pracownicze – odnosi się do osób zatrudnianych i zagrożeń z tym związanych jak choroba, nadużywanie alkoholu, obrażenia ciała, a nawet kradzieże i oszustwo.
- strategiczne – odnosi się przedsięwzięć i decyzji podejmowanych na poziomie korporacyjnym.
Encyklopedie zarządzania omawiają i kategoryzują ryzyka dość szerzej, ale my skupiliśmy się na tych wybranych. Są na przykład jeszcze ryzyka operacyjne, finansowe i pozafinansowe. Najważniejsze jest, aby zrozumieć, na jakie ryzyko narażona jest organizacja, i zastosować standardy zarządzania ryzykiem, co pomoże lepiej identyfikować i analizować ryzyko biznesowe.
Jak identyfikować i oceniać ryzyko?
Aby poprawnie identyfikować i oceniać ryzyko, należy obrać konkretny standard zarządzania ryzykiem – wśród najpopularniejszych znajduje się COSO II i ISO 31000.
Dowiedz się, dlaczego warto wybrać model COSO II: Zintegrowane zarządzanie ryzykiem, czyli COSO II jako popularny standard
Najważniejszym punktem oceny ryzyka jest analiza, i to bez względu, czy mówimy o organizacji, która ma już wdrożony proces zarządzania ryzykiem, czy dopiero zaczyna go wprowadzać. Należy przeanalizować wszystko, co jest powiązane z ryzykiem – dokumentację, procedury, plany i rejestry. Dobrym podejściem będzie tu podział prac z uwzględnieniem kategorii ryzyk, np. ryzyko finansowe, technologiczne itd.
Wskazówka: Analiza powinna być przeprowadzona przy pomocy dostępnych narzędzi; mogą to być wywiady pracownicze, badania wewnętrzne i zewnętrzne (w tym opinie klientów). Stawiane pytania mają pomóc ustalić, czy istnieją procesy zarządzania ryzykiem, czy konieczne jest opracowanie planu zmniejszenia ryzyka.
Jak przeciwdziałać ryzyku? Istnieją dwie podstawowe metody zarządzania ryzykiem biznesowym: zapobieganie i ubezpieczenia ryzyka. Najlepszym sposobem jest przewidywanie i wdrożenie środków ochrony, zarówno fizycznych (np. drzwi burzowe, jeśli masz firmę w lokalizacji narażonej na silne burze; odzież ochronna dla pracowników przy pracy z niebezpiecznymi materiałami), technologicznych (np. aktualizacja oprogramowania, tworzenie kopii zapasowych) i edukacyjnych (szkolenia pracowników z bezpieczeństwa pracy, w sieci itd.).
Oprogramowanie do oceny ryzyka
- Proces zarządzania ryzykiem sprowadza się do czterech etapów:
- identyfikacja ryzyka
- pomiar ryzyka
- sterowanie ryzykiem
- monitorowanie i kontrola ryzyka
Proces ten może być zbyt skomplikowany i czasochłonny dla człowieka, nie wspominając, że zarządzać i kontrolować należy wszelkie potencjalne zagrożenia. Wiele firm decyduje się skorzystać z zewnętrznych doradców, którzy nie tylko przeprowadzą analizę ryzyka, ale zaproponują też informatyzację tego obszaru.
Przykładem narzędzia do kompleksowego zarządzania ryzykiem jest erisk. Pomaga nie tylko określić, na jakie zagrożenia jest podatna firma i jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia, ale też monitorować i zapobiegać ryzyku. Dzięki oprogramowaniu przedsiębiorcy mogą skoncentrować swoją energię biznesową gdzie indziej.
Sprawdź ofertę: Zarządzanie ryzykiem z PBSG
Pamiętaj, że nie ma uniwersalnego podejścia do zarządzania ryzykiem biznesowym. Ograniczanie różnych rodzajów ryzyka biznesowego musi być celowym, ciągłym procesem, co wymaga dużej czujności. Sposób zarządzania ryzykiem zależy całkowicie od rodzaju ryzyka, z którym masz do czynienia. To dlatego najlepiej powierzyć tę kwestię profesjonalistom, którzy ochronią Twoją firmę i przed ryzykiem.
O Autorze
